Charyzmat Karmelu

Termin charyzmat (z gr. χάρισμα /chárisma/ – „łaska” lub „bezinteresowny dar”) stosowany w chrześcijaństwie oznacza dary Ducha Świętego służące zbudowaniu Kościoła, zaś Katechizm Kościoła Katolickiego stwierdza: „Charyzmaty, zarówno nadzwyczajne, jak również proste i zwyczajne, są łaskami Ducha Świętego, bezpośrednio lub pośrednio służącymi Kościołowi (KKK 799).

Pomagają one wiernym w sposób pełniejszy i łatwiejszy realizować życie chrześcijańskie – wskazują im właściwe drogi, sposoby, warunki i konkretne metody do doskonałości ewangelicznej. Katechizm w kolejnych paragrafach (800 i 801), kontynuując refleksje o charyzmatach, podkreśla, że „powinny być przyjmowane z wdzięcznością”, a także „w miłości będącej prawdziwą miarą charyzmatów”, bo są „wspaniałym bogactwem łaski dla żywotności apostolskiej i dla świętości całego Ciała Chrystusa” (KKK 800), a także ze względu na to, by wszystkie charyzmaty, w ich różnorodności i komplementarności, współdziałały dla „wspólnego dobra” (1 Kor 12,7)” (KKK 801).

Źródłem poznania charyzmatu karmelitańskiego jest Reguła (tak zwana formula vitae – forma życia) napisana przez św. Alberta, patriarchę Jerozolimy, który pragnął w niej określić formę życia zgodną z przyjętym już wcześniej przez pierwszych karmelitów ideałem. Kościół wielokrotnie zatwierdzał podjęte przez nich życie, określając je krótko: „Żyć w oddaniu się Jezusowi Chrystusowi i Jego Matce”. Mówiąc o charyzmatach Karmelu należy też uwzględnić reformatorskie dzieło św. Teresy od Jezusa.

Charyzmaty w życiu świeckiego karmelity nie różnią się niczym od tych, którymi żyje karmelita lub karmelitanka. Łączy je tylko z obowiązkami stanu. Świecki karmelita żyje więc:

• w tej szczególnej relacji do Jezusa, która nakazuje czynić jak On, myśleć jak On, ale też dobrowolnie (i w pełni świadomie) zezwala na to, żeby Pan czynił z nim, co zechce; mówiąc najkrócej: żyje w obecności Bożej w sytuacji człowieka świeckiego;
• ukochał modlitwę karmioną słuchaniem słowa Bożego i liturgią; a modlitwę wewnętrzną rozumie jako przyjazne obcowanie z Bogiem;
• Maryję traktuje jak Siostrę i Matkę; naśladuje Jej cnoty (pokorę, pełne zaufanie Bogu, przyjmowanie Jego woli bez zastrzeżeń – zachowywanie i rozważanie w sercu nawet tego, czego w danym momencie nie rozumie; wierność Panu aż po Krzyż; służbę bliźnim i dawanie się prowadzić Chrystusowi);
• żyje pod opieką Maryi i w przymierzu z Nią – ufa Jej i powierza się, a znakiem tego jest noszony przez niego szkaplerz karmelitański i sprostanie obowiązkom szkaplerznym;
• od św. Józefa uczy się, jak przyjąć Maryję z Jezusem, ale też miłości oblubieńczej, zawierzenia i posłuszeństwa, odpowiedzialności, milczenia i pracy; ale też: odpowiednich postaw w określonym momencie (aktywności, kiedy trzeba być aktywnym; bierności, kiedy trzeba usunąć się w cień)