Formacja

Okresy formacji

wstępny – od momentu rozpoczęcia formacji, trwający 8 mies., zakończony przyjęciem do wspólnoty, z zachowaniem art. 9.

Rada wspólnoty w uzasadnionych przypadkach może przedłużyć wstępny okres formacji, nie dłużej jednak niż na kolejne osiem miesięcy.

pierwszy – od przyjęcia do wspólnoty do pierwszych przyrzeczeń, trwający dwa lata, z zachowaniem art. 9;

Rada wspólnoty w uzasadnionych przypadkach może przedłużyć pierwszy okres formacji (do przyrzeczeń czasowych), nie dłużej jednak niż na kolejne dwa lata.

drugi – od przyrzeczeń czasowych do definitywnych, trwający trzy lata, z zachowaniem art. 9,

Rada wspólnoty w uzasadnionych przypadkach może przedłużyć drugi okres formacji (do przyrzeczeń definitywnych), nie dłużej jednak niż na kolejne trzy lata.

Również sam formowany może wystąpić do rady wspólnoty o przedłużenie każdego okresu formacji z zastrzeżeniem jak wyżej. Po upływie okresu, na który zostały złożone przyrzeczenia ustaje członkostwo w Zakonie. By je zachować, należy przed wygaśnięciem przyrzeczeń (nie później jednak niż na 2 miesiące przed tym terminem) złożyć pisemną prośbę do rady wspólnoty. Niezłożenie prośby jest równoznaczne z rezygnacją z dalszej formacji, a zarazem z utratą członkowstwa w OCDS.

okres formacji ciągłej

Po złożeniu przyrzeczeń definitywnych, członek wspólnoty OCDS podlega ciągłej formacji według programu zatwierdzonego przez przełożonego prowincjalnego (lub jego delegata prowincjalnego) w porozumieniu z radą prowincjalną OCDS."

Zasady formacji

Cel

  1. Ratio Institutionis określa cel programu formacji członków Świeckiego Zakonu Karmelitańskiego i oferuje ogólny zarys wytycznych do jego osiągnięcia.
  2. Artykuł 46. Konstytucji podaje w pierwszym zdaniu skład „bezpośredniej władzy” wspólnoty Świeckiego Zakonu. Jako „podstawowy obowiązek” tej władzy wymienia, w drugim zdaniu, „formację oraz kształtowanie chrześcijańskiej i karmelitańskiej dojrzałości członków wspólnoty”. Podstawowym obowiązkiem Rady wspólnoty jest ‒ według Konstytucji OCDS ‒ formacja całej wspólnoty.
  3. Zapis ten ukazuje cel istnienia wspólnot Świeckiego Karmelu. Nasze wspólnoty pojmują w sposób swoisty swoją karmelitańską tożsamość we współczesnym świecie oraz swoją służbę – której domaga się ta tożsamość – wobec Boga, Kościoła, Zakonu i świata. Zarządzanie wspólnotą, w znaczeniu kontrolowania lub organizowania, jest wtórne i pełni rolę pomocniczą dla osiągnięcia celu podstawowego. W gruncie rzeczy zarządzanie ogranicza się do minimum, jeśli formacja jest właściwa.
  4. Pkt. 32. Konstytucji stanowi, że celem formacji jest „przygotowanie osoby do życia charyzmatem i duchowością Karmelu”. To zdanie Konstytucji kładzie bardzo silny nacisk na cel formacji, pomijając zarazem elementy, które nie są priorytetami w programie formacyjnym. Celem tego programu nie jest bowiem ukształtowanie ekspertów duchowości karmelitańskiej, ani uzyskanie stopni uniwersyteckich w dziedzinie duchowości bądź teologii życia wewnętrznego.
  5. Tym celem jest „przygotowanie osoby”. Akcent położony na osobę, która podejmuje „przygotowanie się”, pomaga zrozumieć wspólnocie formującej, że ten proces musi uwzględniać poszczególne osoby w sposób konkretny. Ludzie wstępujący do Świeckiego Zakonu Karmelitów Bosych są z nielicznymi wyjątkami osobami posiadającymi wiele zobowiązań, szczególnie rodzinnych i zawodowych. Z tej racji program formacyjny winien być wystarczająco elastyczny, aby go było można dostosować do sytuacji życiowych poszczególnych osób.
  6. Celem formacji jest przygotowanie poszczególnych osób, zainspirowanych przez Ducha Świętego, do prowadzenia życia duchowego zgodnie z zasadami duchowości Zakonu Karmelitów Bosych. Rada wspólnoty będzie w stanie dopomóc w formacji ‒ zarówno osobom kandydującym, jak i członkom wspólnoty ‒ tylko wówczas, gdy ten cel będzie dobrze zrozumiany. To stwierdzenie wyczula także na potrzebę właściwego rozeznawania powołania do Karmelu.
  7. Dobra formacja zależy od dobrej informacji. Jednocześnie niech będzie jasne, że formacja jest czymś innym niż informacja. Podstawową rolą osób odpowiedzialnych za formację we wspólnocie Świeckiego Karmelu jest towarzyszenie osobom formującym się i pomoc we wprowadzeniu w życie tego, co przyswoili sobie w procesie formacji. Celem informacji przekazywanych podczas zajęć i pozyskiwanych z czytanych lektur jest pomoc w duchowym wzrastaniu osób.
  8. Wielką pomocą w przerobieniu programu formacyjnego będzie utworzenie ‒ w imieniu wspólnoty przez formatora ‒ zespołu, który przedstawi wymagany materiał. Mogą go tworzyć członkowie wspólnoty, którzy potrafią zaprezentować dane tematy czy zagadnienia, bądź też inne osoby, zdolne omówić pozostałe treści. Razem będą oni mogli przerobić program bardziej efektywnie. Takie rozwiązanie pozwoli ulżyć brzemieniu ciążącemu na formatorze.
  9. Okres wprowadzający do życia w Świeckim Karmelu trwa sześć lat. Jest to proces, który Konstytucje w punkcie 36. określają jako „stopniowy”. Obie strony, tzn. zarówno początkujący, jak i wspólnota, winni ‒ oprócz zachowania pewnej elastyczności ‒ okazać wiele cierpliwości w procesie formacji i postępować krok po kroku. Osoby, które wstępują do Świeckiego Karmelu, zazwyczaj szczerze kochają Pana Boga i pragną prowadzić głębsze życie duchowe. Często darzą miłością Najświętszą Maryję Pannę i Jej szkaplerz. Wstępując do Karmelu, są przekonane o potrzebie modlitwy. Jednak ich przekonania i pragnienia wymagają zwykle ukierunkowania przy pomocy zdrowych zasad teologicznych, liturgicznych i duchowych.
  10. Wspólnota, Rada wspólnoty, formator, osoby prowadzące zajęcia i asystent duchowy powinni chętnie wspomagać nowych członków własnym przykładem i kierownictwem. Nowi zaś członkowie winni być intelektualnie i osobowo otwarci na nowe drogi życia duchowego, jakie znajdują w Karmelu.
  11. Program formacji zarysowany w Konstytucjach stanowi, że Rada wspólnoty ma prawo i obowiązek oceny postępu kandydatów. Ona przeto posiada prawo dopuszczania kandydatów do kolejnych etapów formacji. Z tego powodu Rada powinna zainteresować się przebiegiem procesu formacji i wspierać formatora w jego zadaniach.
  12. Konstytucje ukazują ponadto podstawowe i najbardziej konieczne elementy formacji. Wytyczne przedstawione poniżej są pomyślane jako pewnego rodzaju instrukcja dla Świeckiego Karmelu na całym świecie. Przedstawiają procedurę omówienia materiału formacyjnego w sposób uporządkowany. Najistotniejsze elementy, które tu przedstawiono, należy włączyć do wszystkich programów formacji. Muszą być wszakże zaadaptowane z uwzględnieniem szczególnych uwarunkowań każdego narodu i regionu.

Istota

  1. Formacja ludzka rozwija:
  1. Formacja chrześcijańska zwiększa:
  1. Formacja karmelitańska umacnia naszą karmelitańską tożsamość poprzez:

(fragment)

Program formacji

Formacja w szkole Karmelu

Formacja jest procesem stopniowym. Pod koniec każdego okresu formacji, po aprobacie przez radę wspólnoty, kandydat może być dopuszczony do następnego etapu (por. K 36).

Tematy formacyjne:

okres wstępny, np.:

okres do pierwszych przyrzeczeń, np.:

okres do przyrzeczeń definitywnych, np.: